แบบฝึกที่ 1 การช่วยเหลือคนจมน้ำด้วยการลาก

            1. ให้นักเรียนฝึกการใช้มือจับตัวผู้ป่วย เพื่อช่วยเหลือให้สามารถเคลื่อนตัวไปในน้ำได้อย่างปลอดภัย    ผู้ลากจะใช้ท่ากบคว่ำและกบหงาย ช่วยในการเคลื่อนที่ วิธีการใช้แขนจับ เริ่มจาก

            ขั้นตอนที่ 1 ผู้ป่วยและผู้ช่วยจะนอนหงายทั้งคู่ ผู้ช่วยเป็นผู้ลากผู้ป่วย ด้วยการใช้มือทั้งสองจับที่บริเวณแก้มด้านข้าง ใต้ใบหู แขนเหยียดตรง ยกให้หน้าผู้ป่วยพ้นระดับน้ำ แล้วลากด้วยท่ากบหงาย

 ขั้นตอนที่ 2 ผู้ป่วยจะอยู่ด้านล่างนอนหงาย ผู้ช่วยจะอยู่ด้านบนนอนคว่ำ ผู้ป่วยใช้มือทั้งสองข้างจับที่หัวไหล่ของผู้ช่วย แขนเหยียดตรง เงยหน้าให้พ้นระดับน้ำ ไม่เกร็งลำตัว ผู้ช่วยจะลากผู้ป่วยไปข้างหน้า ด้วยท่ากบคว่ำจนถึงฝั่ง

ขั้นตอนที่ 3 ผู้ป่วยจะอยู่ด้านบนนอนหงาย  ไม่เกร็งลำตัว   ผู้ช่วยจะอยู่ด้านข้างเอียงตัว  ผู้ช่วยใช้มือข้างที่ถนัดแขนเหยียดตรงจับที่คางของผู้ป่วย  ใช้มือดันคางผู้ป่วยให้หน้าพ้นระดับน้ำ  ผู้ช่วยจะลากผู้ป่วยไปข้างหน้า ด้วยท่าเอียงตัวจนถึงฝั่ง

                2. ให้นักเรียนฝึกจนเกิดความชำนาญและสลับกันเป็นทั้งผู้ป่วยและผู้ช่วย โดยการลากตามความกว้างของสระเป็นหลัก

แบบฝึกที่ 2 การปฐมพยาบาลเบื้องต้น

การช่วยหายใจหรือการฝายปอด

การผายปอดเดิมเป็นวิธีการกดไปที่ทรวงอกของผู้ป่วยแต่พิสูจน์แล้วว่าไม่ได้ผลนัก ในปัจจุบันนี้ใช้วิธีเป่าลมอัดเข้าปอดโดยผ่านทางปากหรือจมูกของผู้ป่วย ซึ่งเป็นวิธีผายปอดที่ได้ผลดีมาก

การผายปอดโดยการเป่าลมอัดที่ปาก  มีวิธีการเป็นลำดับดังนี้

1.            ทำให้หายใจโล่งก่อน โดยการควักเอาเศษสิ่งของในคอและปากของผู้ป่วยออก

2.            เชยคางขึ้นแล้วกดศีรษะของผู้ป่วยลงให้คอแหงนเต็มที่

3.            มือหนึ่งจับปากให้อ้าออก อีกมือหนึ่งบีบจมูก

4.            ผู้ฝายปอดสูดลมหายใจเข้าเต็มที่ อ้าปากให้กว้างเพื่อคอบปากผู้ป่วยให้สนิท แล้วเป่าลมอัดเข้าทางปากผู้ป่วยให้เต็มที่

5.            ถ้าลมเข้าปากผู้ป่วย จะเห็นทรวงอกขยายออก

6.            การเป่าลมใช้อัตรา 12-15 ครั้งต่อนาที

การนวดหัวใจ เป็นการช่วยหัวใจสูบฉีดโลหิตไปเลี้ยงร่างกาย มีวิธีการดังนี้

1.            ผู้ป่วยจะนอนหงายบนพื้นแข็งเสมอ ซึ่งใช้สำหรับช่วยผายปอดด้วย

2.            ทุบลงบนอกแรงๆ 1 ครั้ง จากระดับกำปั้นสูงกว่าหน้าอกผู้ป่วยประมาณ 1 ศอก

3.            วางสันมือข้างหนึ่งลงตรงกลางหน้าอกเหนือลิ้นปี่ 5 ซ.ม. ( 3 นิ้ว ) อย่าใช้มือและฝ่ามือถูกอกผู้ป่วยแล้ววางมืออีกข้างหนึ่งทับลงไปบนมือแรก

4.            โน้มตัวให้แขนตั้งฉากกับหน้าอกผู้ป่วย แล้วกดกระแทกลงไปให้อกยุบลง ไปประมาณ 5 ซ.ม. สันมือจะแนบสนิทกับทรวงอกตลอดเวลาที่กดและคลายเป็นจังหวะนิ่มนวล ไม่กระแทกกระทั้นหรือโยกคลึง ถ้านวดหัวใจได้ผลจะคลำชีพจรที่ลำคอได้ตามจังหวะการนวด ถ้าคลำไม่แสดงว่าแรงกดกระแทกยังไม่พอต้องเพิ่มแรงอีกหรือกดไม่ถูกวิธีให้ปรับเปลี่ยนตำแหน่งกดให้ถูกต้อง

5.            กดประมาณ 60 ครั้งต่อนาที

เมื่อพบว่าผู้ป่วยหมดสติและหยุดหายใจ  จะต้องรีบช่วยเหลือดังนี้

1.            การปฏิบัติโดยคนเดียว

1.1      จัดท่าให้ผู้ป่วยนอนหงายบนพื้นที่แข็ง และให้แหงนคอให้ศีรษะไปข้างหลัง แนวคางจะตั้งฉากกับพื้น

1.2      ผายปอดอย่างแรง โดยการเป่าอัดลมเข้าไปอย่างเร็วและแรงทำติดต่อกัน 4 ครั้ง

1.3      คลำชีพจร ดูการหายใจ

ก.     ถ้าแรงและดีก็จะจัดท่าให้นอนคะแครง

ข.     ถ้าเบาและช้าหรือไม่ดีก็ให้ผายปอด นวดหัวใจต่อไป

                     1.4  การผายปอดนวดหัวใจ โดยคนเดียว

                        1)  เป่าลมอัดลมผายปอด 2 ครั้งต่อกัน

2)  นวดหัวใจติดต่อกัน 15 ครั้งโดยนับจังหวะทิ้งช่วงหนึ่งจังหวะคือนับ หนึ่ง และสอง

และสาม......และสิบ สิบเอ็ด สิบสอง .... สิบห้า

3)  เป่าลมอัดผายปอด 2 ครั้งติดต่อกัน และนวดหัวใจ 15 ครั้ง สลับกันไปเป็น 1 ชุด รอบ

การนวดหัวใจคือ 4 ชุด

4)  เป่าลมส่งท้ายอีก 2 ครั้ง แล้วตรวจดูชีพจรและการหายใจ   ถ้าดีขึ้น หายใจเอง หัวใจเต้นได้ก็นอนตะแคง   ถ้าไม่ดีขึ้น ก็ให้ผายปอด-นวดหัวใจ รอบใหม่ ถ้าคนมา ช่วยอีกแรงก็ให้ปฏิบัติการนวดหัวใจแบบ 2 คน

2.            การปฏิบัติด้วยคน 2 คน

2.1      ผู้ที่กดนวดหัวใจจะกด 1 จังหวะเว้นจังหวะ โดยไม่มีการหยุดรอ

2.2      ผู้ที่ผายปอดจะเป่าอักลมเข้าปอดในจังหวะที่ 5 เสมอ

2.3      เมื่อจะสลับหน้าที่กัน คนนวดหัวใจจะเป็นผู้ให้สัญญาณ ตั้งแต่นับหนึ่งใหม่ เมื่อถึงจังหวะที่ 5 คนผายปอดจะอัดลมผายปอดแล้วมาทำหน้าที่นวดหัวใจทันทีโดยนับหนึ่งใหม่ เมื่อครบจังหวะที่ห้าผู้เปลี่ยนมาผายปอดก็เป่าอัดลมเข้าผายปอดต่อไป