การเคลื่อนไหวพื้นฐาน การเคลื่อนไหวอย่างอิสระ            การเคลื่อนไหวอย่างอิสระ เป็นการเคลื่อนไหวที่ไม่มีรูปแบบ หรือกฎเกณฑ์มาบังคับ ผู้แสดงความสามารถเคลื่อนไหวได้ตามจินตนาการหรือตามความคิดของตนเอง เช่น การเคลื่อนไหวปกติในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นการเดิน การวิ่ง การกระโดด เป็นต้น            ถ้าได้ฝึกเคลื่อนไหวอย่างอิสระจนคล่องแคล่ว จะเป็นพื้นฐานที่ดีในการฝึกเคลื่อนไหวทางนาฏศิลป์ นอกจากนี้ จะช่วยส่งเสริมบุคลิกภาพให้สง่างามเป็นที่ชื่นชมแก่ผู้พบเห็นได้            การเคลื่อนไหวอย่างอิสระ สามารถฝึกโดยใช้เพลงประกอบการฝึก ซึ่งจะช่วยให้เกิดความสนุกสนานเพลิดเพลิน ดังตัวอย่าง     เพลง เดินวิ่ง                                                                                เนื้อร้อง สุกรี ไกรเลิศ                                                                                    เดิน เดิน วิ่ง วิ่ง วิ่ง เดิน เดิน                                                                                    อย่ามัวเพลินเดินวิ่งให้ดี                                                                                    บังเอิญเดินวิ่งไม่ดี                                                                                    เราจะมีอันตราย การเคลื่อนไหวอย่างมีรูปแบบ            การเคลื่อนไหวอย่างมีรูปแบบ เป็นการเคลื่อนไหวร่างกายโดยแสดงท่าทางให้สัมพันธ์กับเนื้อหาหรือความหมายของเพลง และสอดคล้องกับจังหวะและทำนองเพลง ซึ่งผู้แสดงต้องมีความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับจังหวะและทำนองเพลง รวมทั้งเข้าใจความหมายของเนื้อเพลง            นักเรียนสามารถฝึกเคลื่อนไหวอย่างมีรูปแบบง่าย ๆ ได้โดยคิดท่าประกอบเพลงที่มีจังหวะและทำนองไม่ซับซ้อน เนื้อเพลงไม่ยาวมาก เช่น                                                                                                         เพลง ระบำชาวเกาะ                  เริงระบำชาวเกาะ   ไพเราะเสนาะจับใจ สายน้ำหลั่งไหล (ซ้ำ)     กระทบหาดทรายดัง ครืน ครีน (ซ้ำ)